Meslekler insanların belirli bir eğitim sonucu edindikleri ve yaşamlarını kazanmaya çalıştıkları düzenli etkinlikler bütünüdür. Mesleklerin taşıdığı özellikler, gerekli niteliklere ve sundukları fırsatlara göre değişmektedir. Peki, Meslek seçimi nasıl yapılmalıdır?
Meslek, bireyin öğrenme sayesinde planladığı ya da kendisinde potansiyel olarak sahip olduğu, başkalarının hayatına bir şekilde yarar sağlayan ve genellikle para kazanmak için yapılabilecek becerilerdir. Peki, siz bu niteliklere sahip meslek seçimi için hangi kriterlere dikkat etmelisiniz?
Meslekler Arasındaki Farklılıklar Nelerdir?
Meslekler arasında pek çok farklılık yer alır. Üniversite ve lisede yaptığınız tercihlerin çoğunluğu sizin bir mesleğe hazırlanmanızda etki gösterecektir. Bu nedenle meslek seçimi yaparken mesleklerin getirilerini dikkat etmelisiniz. Meslekler arasındaki genel farklılıklar şunlardır:
- Kazanılan ücret ve gelir farklılıkları,
- Toplumsal statü farklılıkları,
- Kişisel yaşam ve ilişkiler,
- Çalışma süresi,
- Kendinizi ifade etme şekilleri olarak ifade edilebilir.
Meslek ve İş Aynı mıdır?
İş, bireyin sahip olduğu bir mesleği icra ederek uygulama içerisine geçirmesidir. Örneğin, bir eğitmenin mesai saatleri içinde icra ettiği faaliyetler, bir terzinin dükkânını açıp kapatana dek yaptığı tüm faaliyet iş olarak tanımlanmaktadır.
Öte yandan meslek, bireyin doğuştan getirdiği ya da bir konuda eğitim yoluyla edindiği, başkalarına iş yaratma da fayda sağlayabilecek nitelikler ve becerilerdir. Meslek için gerekli olan bireyin niteliklerinin başkalarına doğrudan veya dolaylı olarak katkı sağlamasıdır.
Eğitim yoluyla elde edilen nitelikler veya kişinin doğuştan sahip olduğu nitelikler bir şekilde başkalarına yarar sağlayabiliyorsa, bu konudaki nitelikler kümesi meslektir. Bu durum gösterir ki iş ve meslek aynı kavramlar değildir. Bu nedenle meslek seçimi yaparken işin mesleğin bir parçası olduğu durumuna dikkat etmelisiniz.
Öğrenciler genellikle bütün meslek gruplarının benzer olmasını beklerler çünkü öğretmenlik, polislik ve doktorluk gibi meslekleri ve kariyerleri seçim zamanına kadar bilirler. Örneğin, öğretmenlik bir meslek olmasına rağmen öğretmenlik bu açıdan öğretmenlerin tek mesleği değildir, müdür veya müdür yardımcısı da öğretmenlik mesleğidir. Hukukçular avukat, hakim, vekil, noter gibi meslekler içerisinde yer alabilir. Bu nedenle meslek seçimi yapmak bölüm seçmekle eş değer değildir.
Meslek Seçimi İçin Takip Ermeniz Gereken Süreçler
- Kendi niteliklerinizi tanıyın (Yetenekleri, ilgi alanlarını, yaşam beklentilerini belirleyin)
- Meslek hakkında bilgi edinin (İşin gerektirdiği nitelikler, eğitim şartları vb.)
- Kendi kişisel niteliklerinizi mesleğin özellikleriyle eşleştirin.
Meslek seçimi yaparken tüm alternatifler gözden geçirilmeli ve diğer alternatiflerin araştırılması gerekmektedir. Bireysel olarak tanımlanan bütün seçenekleri kendi istek ve koşullarınıza ne kadar uygun olduğunu değerlendirin; en çok arzu edilen, en az arzu edilen ve en ulaşılabilir yönlere göre meslek seçimi için belirlemelerde bulunabilirsiniz.
Meslek Seçimi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Meslek seçimi kişinin hayatını büyük ölçüde etkileyen önemli bir süreçtir. Bu nedenle de tercihlerin pek çok kritere göre yapılması gerekir. Meslek tercihleri için en önemli konu sahip olduğunuz genel yetenek alanı, ilgi düzeyiniz ve benimsediğiniz değerler olacaktır. Aşağıdaki kriterleri incelemeden önce kendinizi keşfetmenin yollarını aramalısınız. Bu arayış içinde ailenizden, öğretmenlerimizden ve rehberlik servisinden destek alabilirsiniz. Bu kriterler arasında şunlar bulunur:
- Meslek seçimi konusunun bilinçli olması kariyer sürecinde büyük düzeyde etkili, başarılı ve huzurlu insanlar olacaktır.
- Meslek seçimi yapmak için ihtiyaç duyulan eğitim, meslekteki görev ve roller, çalışma şartlarının nitelikleri, iş olanakları ve mesleğin parasal getirisini bilmek daha nitelikli tercihler yapmanızı sağlayacaktır.
- Kişilik özellikleriniz, yaşadığınız bölgenin ekonomik ve sosyal yapısı, iş imkanları ve şans unsurunun kariyer tercihlerinizde büyük etkisi vardır.
- Geçmişin, bugünün ve geleceğin en nitelikli kariyeri, kendi özelliklerinize ve koşullara en uygun, kişinin en çok ilgi duyduğu ve bütün potansiyellerini kullanmasının gerekli olduğudur.
TAB Eğitim Kurumları olarak hayatınızı büyük ölçüde etkileyen bu önemli süreci titizlikle yürütmekteyiz.
