18 Mart Çanakkale Zaferi, her yıl ülkemizde kutlanan milli bir gündür. Çanakkale Savaşı I. Dünya Savaşında Gelibolu Yarımadasında meydana gelen bir savaştır. Bu savaş 1915-1916 yılları arasında İtilaf Devletleri ve Osmanlı Devleti arasında gerçekleşmiştir. Bu savaş deniz ve kara muharebesidir. Günümüzden 106 yıl önce gerçekleşen Çanakkale savaşı Türklerin Zaferi ile sonuçlanmıştır.
Çanakkale Savaşı Nedenleri
İtilaf Devletleri, o dönemin başkenti olan İstanbul’u ele geçirmek, boğazların kontrolünü almak, bunun yanında Rusya ile iş birliği yaparak asker, erzak ve ikmal yolu açmak hatta Almanya müttefiki olan Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak için Çanakkale Boğazını seçmişlerdir. İtilaf Devletlerinin saldırıları umdukları gibi başarılı olamamış ve bunun sonucunda da geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Hem kara hem de deniz savaşı olan Çanakkale Savaşında iki tarafın da kayıpları oldukça ağır olmuştur.
Çanakkale Savaşı’nın Başlama Sebebi Nedir?
1 Ağustos 1914 yılında Almanya Rusya’ya savaş ilan ettiğini duyurmuştur. 2 Ağustos günü ise Osmanlı Devleti ile Almanya arasında ittifak anlaşması imzalandı. Bu anlaşma ile Osmanlı Devleti’nin kesin bir şekilde Almanya yanında fiilen savaşa gireceği anlamına geliyordu.
Bu dönemde Enver Paşa, seferberlik tamamlanmadığı için ve Çanakkale Boğazı savunması tam olarak gerçekleşmediğinden savaşı ertelemeye çalışsa da Almanya hemen savaşa girilmesi için Osmanlı Devleti’ne baskılar yapmıştır.
Goeben ve Breslau savaş gemilerinin İstanbul’a gelip Osmanlı Donanmasından birkaç gemi ile Karadeniz’e açılarak 27 Ekim 1914’te Rus limanlarını bombalaması ile Rusya, Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmiştir.
Dönemin Birleşik Krallık Savaş Konseyi sekreteri olan Albay Hankey Winston Chuchill’in de desteği ile 1914 yılının Eylül ayında Çanakkale Boğazından donanma ile geçilerek İstanbul’un işgal edilmesi ile ilgili savaş planı konseye iletildi. Bu plan üzerinde birtakım düzenlemeler yapıldıktan sonra uygulamaya geçilerek Fransa ve Birleşik Krallık gemilerinden oluşan donanma Çanakkale Boğazına Şubat 1915’te geniş bir saldırı düzenlemiştir.
19 ve 25 Şubat 1915 tarihinde gerçekleşen bombardımanlar neticesinde Müstahkem Mevki Komutanı olan Cevat Çobanlı giriş tabyalarının geri hatta çekilmesi emrini uygulamaya koymuştur. 18 Mart 1915’te ise en ağır saldırı yapılmıştır. Fakat bu saldırıdan sonra Birleşik Donanma ağır kayıplar verdiği için deniz harekatına son vermek zorunda kalmıştır.
İtilaf devletleri Deniz yolu ile İstanbul’a ulaşamayacaklarını anladıkları için kara harekatı ile Çanakkale Boğazında yer alan Osmanlı sahil topçu bataryalarının ele geçirilmesi ile alakalı olarak planlar yapılmaya başlanmıştır.
18 Mart Çanakkale Zaferi pek çok açıdan zorlu olan bir savaşın sonucunda elde edilmiş bir zaferdir. 25 Nisan 1915 tarihinde Fransa ve Britanya kuvvetleri Gelibolu yarımadası güneyinde yer alan beş noktada karaya çıkmışlardır. Fransa çıkarma kuvvetleri Seddülbahir ve Arıburnu sahillerinde köprübaşları oluşturmuşlardır. Ancak Osmanlı kuvvetlerinin başarılı savunmaları sayesinde zaman zaman karşı taarruz yapsalar bile Gelibolu yarımadasında işgalde başarı sağlayamamışlardır.
Bunun ardından sahil kuvvetlerine takviye olması amacı ile Arıburnu kuzeyinden Suvla Koyuna yeni kuvvetler ile bir çıkarma daha yapılmıştır. Fakat 9 Ağustos’ta Kurmay Albay Mustafa Kemal’in karşı taarruzu ile İngiliz Komutanlığı ihtiyat tümenini ateş hattına sürmüş ve bu şekilde ancak sahilde tutunmayı başarabilmiştir. Mustafa Kemal’in başlattığı bu karşı taarruz Birinci Anafartalar Muharebesi olarak bilinir.
Ertesi gün Mustafa Kemal, Kocaçimentepe Conk Bayırı hattında bir taarruz daha gerçekleştirmiş burada bulunan Anzak birlikleri püskürtülmüştür. İkinci Anafartalar Muharebesi olan Anzak ve Britanya genel taarruzu ise Osmanlı savunmasını geçememiştir. Büyük bir azim ve inanç ile 18 Mart Çanakkale Zaferi elde edilmiştir. İşte bu nedenlerle Çanakkale Zaferi oldukça önemli zaferlerimizden biridir.
Çanakkale Savaşı Önemi Nedir?
Çanakkale Savaşı tüm dünya tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu savaş sonucunda Türkler 18 Mart Çanakkale Zaferi elde etmiş be bağımsızlık yönünde ilk adımı atmıştır.
- Bu savaş ile yenilmez olarak İngiliz ordusu Türklere yenilmiştir.
- Çarlık Rusya yıkılmıştır. Bu sayede yeni kurulan Sovyet Birliği Türklere Kurtuluş Savaşında cephane yardımında bulunmuştur.
- Dünya Savaşından sonra başlayan Kurtuluş Savaşı ile İngiliz emperyalizmi büyük bir darbe almıştır.
- İstanbul işgali gecikmeye uğramıştır.
- Türklerin neler yapabilecekleri tüm dünyaya gösterilmiş oldu.
- Çanakkale Savaşı Osmanlı Devleti’nin 1. Dünya Savaşında kaybetmediği tek cephe olma özelliğine sahiptir.
- Bu zafer Türklere büyük bir motivasyon kaynağı olmuştur.
- Çanakkale Zaferi Türklerin diğer zaferleri için önemli bir adım oldu.
- İngiliz hükümetinin çökmesi ile birlikte birtakım değişiklikler yaşandı.
Çanakkale Savaşının Nedenleri Nelerdir?
18 Mart Çanakkale Zaferi elde edilen savaşın nedenleri;
- İngilizler ile Fransızlar İstanbul’u ele geçirmek istemektedir.
- Osmanlı Devleti’nde yer alan petrol kaynaklarının itilaf devletleri tarafından ele geçirilmek istenmesi
- Osmanlı Devleti kaybetmiş olduğu toprakları geri almak istiyordu
- Ekonomisi her geçen gün kötüye giden Çarlık Rusya’ya yardım edilmek istenmesi
- 2 Alman gemisinin birkaç Türk donanması ile Rus limanlarını bombardımana tutması
- Balkan Savaşlarında yer alan Osmanlı Devleti’nin tamamen bitirilmek istenmesi
- Bu sebepler doğrultusunda Osmanlı Devleti’nin Almanya’nın bu savaşı kazanacağına olan inancı
Tüm sebepler doğrultusunda Osmanlı Devleti, Almanya yanında 1. Dünya Savaşı’na girmiştir. Çanakkale Zaferi dünya çapında önemli bir yere sahiptir. 1. Dünya Savaşında Osmanlı Devleti yenilen tarafta olsa da 18 Mart Çanakkale Zaferi Kurtuluş Savaşını ateşleyen önemli bir muharebe olma özelliğine sahiptir. Çanakkale Zaferi ile Kurtuluş Savaşının mimari olan Mustafa Kemal Atatürk’e halkın inancı ve saygısı daha çok artmıştır.
18 Mart Çanakkale Zaferi Sonuçları Nelerdir?
18 Mart Çanakkale Zaferi bir takım sonuçları da beraberinde getirmiştir.
- Savaş bitiminde İtilaf Devletlerinden 250 bin asker ölmüştür. Osmanlı Devleti’nden ise 253 bin askerimiz şehit olmuştur.
- Bu savaşa Osmanlı Devleti’nden 500 bin, Fransa ve Anzaklardan 125 bin, İngiltere’den ise 400 bin asker savaşa katılmıştır.
- Çarlık Rusya’ya ihtiyacı olan yardım ulaşamamış ve Sovyetler Birliği’nin zemini hazırlanmıştır.
- Bu savaşın sonucunda yeni bir devletin fitili ateşlenmiştir.
- Tüm ülkede Atatürk’e olan inanç ve saygı artmıştır.
- Son zamanlarda savaşlarda sürekli yenilgi alan Osmanlı Devleti az da olsa prestij kazanmıştır.
Bu savaşta İtilaf devletleri Türklerin askeri gücünü ciddiye almamış ve Türklerin direnmeyeceği düşünülmüştür. Ancak Osmanlı askerleri topraklarını en iyi şekilde savunmuş ve zaferin kazanılmasını sağlamıştır.
