Ülkemizde uzun yıllardan beri yükseköğretime geçiş sistemi, çeşitli sınavlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Lise öğrenimini tamamlamış olan öğrenciler, belirli formatlardaki sınavlara katılarak, yükseköğrenime geçiş hakkı kazanabilmek için çok ciddi uğraşlar ortaya koymaktadır. Geçmişte ÖSS, YGS, LYS gibi çeşitli isimlerle karşımıza çıkan bu sınav formatları, günümüzde TYT ve AYT isimleriyle uygulanmaya devam etmektedir. Peki, lise öğreniminin sonuna gelmiş olan adayların, yükseköğrenim hakkı kazanabilmek için katılım göstermek durumunda oldukları TYT ve AYT sınavı nedir? TYT ve AYT sınavları arasındaki farklar nelerdir?
TYT Nedir?
Günümüzde üniversite eğitimine geçiş, 2 aşamalı bir sınav formatı aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Bu sınav formatlarından ilki TYT, ikincisi ise AYT’dir. TYT ve AYT sınavı nedir sorusuna yanıt verebilmek için öncelikle TYT’nin ne gibi bir sınav formatı olduğunu inceleyelim.
TYT; Temel Yeterlilik Testi olarak adlandırılan bir sınav formatıdır. 2 aşamalı sınav sisteminin ilk aşaması olan TYT, adayların daha çok temel yeterliliklerini ölçme ve değerlendirme amacının ön planda tutulduğu bir sınav türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani TYT’de adaylar, Türkçe ve Matematik kısımları daha baskın olmak suretiyle, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilimler olmak üzere 4 alandan sınava tabii tutulmaktadırlar. Sınava katılan adaylar, Türkçe kısmında 40 soru, Matematik kısmında 40 soru, Fen Bilimleri kısmında 20 soru ve son olarak Sosyal Bilimler kısmında 20 soru ile karşı karşıya kalmaktadır. Toplamda 120 sorunun yer aldığı bu sınav türünde, adaylara sınavı tamamlamaları için 135 dakikalık bir süre hakkı tanınmaktadır. Bu sınav türünde herhangi bir alan ayrımı söz konusu olmamaktadır ve sınava bütün üniversite adayları katılım gösterebilmektedir. Sınav soruları daha çok 9. ve 10. Sınıf ders müfredatları göz önünde bulundurularak oluşturulmaktadır. TYT’ye katılan adaylar, 150 puan barajını geçebilirlerse ikinci oturum olan AYT kısmına katılmaya hak kazanmaktadırlar.
AYT Nedir?
TYT ve AYT sınavı nedir sorusuna yanıt oluşturabilmek için öncelikle TYT’nin ne olduğunu yukarda detaylı şekilde açıkladık. Peki, TYT’de 150 baraj puanını geçen adayların katılmaya hak kazandığı ikinci etap sınavı olan AYT nedir? Gelin cevabı birlikte görelim.
Üniversiteye geçiş sisteminin ikinci etap sınavı olan AYT, adaylar için son derece önemli bir sınav oturumudur. TYT’de 150 baraj puanını geçerek bu sınava girmeye hak kazanan adaylar, bu kez bir alan ayrımıyla karşı karşıya kalırlar. Lise öğrenimi esnasında sayısal, sözel, eşit ağırlık gibi alan türleri içerisinden birini tercih eden adaylar, AYT oturumunda tercih etmiş oldukları alanlar üzerinden sınava tabii tutulurlar. AYT’nin yani Alan Yeterlilik Testi’nin amacı, adından da anlaşılacağı üzere, adayların seçmiş oldukları alanda ne kadar yetkin olduklarını ölçmek ve değerlendirmektir. Sınav içeriği, bu amaç göz önünde bulundurularak oluşturulur. Bu sınav formatında adayları 40 Türkçe, 40 Matematik, 40 Fen Bilimleri ve 40 Sosyal Bilimler olmak üzere toplamda 160 adet soru beklemektedir. Bu soruları yanıtlamak için tanınmış olan süre hakkı ise 180 dakikadır. AYT’de bir alan ayrımı söz konusu olduğundan dolayı adaylar, kendi alanları içerisinde yer alan dersler için hazırlanmış olan sorulardan sorumludurlar. Kendi alanları dışındaki derslerin sorularını çözmeleri, adaylara herhangi bir puan katkısı sağlamamaktadır. AYT’de yer alan soru türleri, daha çok 11 ve 12. sınıf ders müfredatı içerisinde yer alan konulardan seçilmektedir. Bu sınav türünde 180 puan barajını geçen adaylar, 4 yıllık üniversite eğitimi alabilmek için tercih yapabilme hakkını kazanmış sayılmaktadır. Her iki sınav oturumunda da baraj şartını sağlayan adayların TYT puanlarının %40’ı, AYT puanlarının ise %60’ı alınarak bu iki sayı toplanır ve ortaya çıkan sonuç, adayların üniversite tercihi yapacakken kullanacakları puanı meydana getirir.
TYT ve AYT Farkı Nedir?
TYT ve AYT sınavı nedir sorusunu hep birlikte yanıtladık. Peki, TYT ve AYT farkları nelerdir? Adayların üniversite tercihi yapabilmesi için her iki sınava da katılım göstermesi zorunlu mudur?
TYT genel itibariyle, adayların yorumlama kabiliyetlerinin ölçüldüğü bir sınav formatıdır. Adından da anlaşılacağı üzere, bu sınav oturumunda adaylardan temel bir yeterlilik göstermeleri beklenir. Bunu yaparken de aynı zamanda zamanı etkin bir şekilde kullanmaları gerekmektedir. AYT ise adayları kendi alanları üzerinden bir sınava tabii tutar. Bu sınav türünde beklenti, sağlam bir bilgi ve birikim düzeyidir. Yorumlamadan ziyade bilginin etkin şekilde kullanımının daha çok talep edildiği bu sınav türünde, süre ile verilen yarış TYT’ye kıyasla daha kolaydır. Yalnızca TYT’ye katılım göstermiş olan adaylar, elde ettikleri puanlar ile bir yüksekokul bölümüne girebilme hakkına sahiptirler. AYT’ye de girmiş olan adaylar ise lisans yani 4 yıllık üniversite tercihi yapabilme hakkını da kazanmış olurlar.
Uzun yıllardır ülkemizde uygulanmakta olan üniversite eğitimine geçiş sınavları, format ne olursa olsun, temel olarak bilgi seviyesi, bilgiyi kullanma kabiliyeti ve yorumlama meziyetlerinin ölçülmesini amaçlayan sınavlar olarak karşımıza çıkmıştır. Burada en kritik nokta, doğru bilgiye ulaşabilmek, bilginin kullanımını alanında yetkin kişilerden öğrenmek ve kişisel gelişimi en üst düzeyde tutarak, yorumlama kabiliyetlerimizi her geçen gün daha da geliştirebilmektir.
TAB Eğitim Kurumu, bu yolda tüm imkânlarıyla ve yetkin kadrosuyla çok değerli öğrencilerinin her daim yanındadır.